Jak wybrać projekt domu? Poradnik w 6 punktach

Wybór projektu to jedna z najważniejszych decyzji, jakie podejmiemy przed wybudowaniem domu. Projekt to przepis na dom, który musimy dobrać z myślą o naszych potrzebach. Im trafniej je określimy, tym pewniejsze jest, że przy wyborze trafimy w dziesiątkę.

1. Jakie mamy możliwości i potrzeby?

Wielkość naszej rodziny, przyzwyczajenia i styl życia oraz możliwości finansowe to wytyczne, którymi powinniśmy się kierować przy wyborze projektu. Uświadomienie sobie obecnych oraz przyszłych potrzeb jest kluczem do właściwego wyboru. 

Oczywiście istnieją i inne uwarunkowania, nie zawsze od nas zależne. Wielkość działki i ograniczenia urbanistyczne (rodzaj i procent zabudowy, wysokość domu, kąt dachu itp.) w zdecydowany sposób mogą zawęzić grupę projektów gotowych, z której będziemy wybierać.

2. Dom parterowy czy z poddaszem?

Nie licząc miejsc, w których urbaniści zaplanowali bardziej intensywną zabudowę jednorodzinną (domy szeregowe lub bliźniacze) najczęściej wybieramy pomiędzy wolno stojącymi domami parterowymi lub z poddaszem użytkowym.

Domy parterowe nadają się na większe działki, bo przy porównywalnej powierzchni użytkowej muszą być „rozłożone” na jednym poziomie. Są za to prostsze w konstrukcji i wygodniejsze w użytkowaniu. Ułatwiają życie szczególnie osobom starszym i z niepełnosprawnościami. Posiadają też większą powierzchnię dachu. 

Domy z poddaszem mają zdecydowaną przewagę jeżeli chodzi o popularność i wpisują się w powojenną tradycję w Polsce. Takich domów budowało się wtedy i buduje się teraz najwięcej. Domy z poddaszem posiadają bardziej zwartą bryłę, o mniejszej powierzchni przegród zewnętrznych, a więc łatwiejszą do ogrzania. Łatwiej w nich także wyraźniej oddzielić strefę dzienną, lokalizowaną na parterze, od nocnej – na poddaszu. Nie mają wprawdzie tak bezpośredniego, jak w domach parterowych, kontaktu każdego pomieszczenia z otoczeniem, ale to wada dla jednych, a dla drugich zaleta (choćby ze względów bezpieczeństwa).

Domy piętrowe są ekonomiczne w budowie i wygodne w użytkowaniu, m.in. ze względu na brak skosów na piętrze. Nie zawsze jednak Plany Miejscowe i Warunki Zabudowy zezwalają na budynki z dwiema pełnymi kondygnacjami.

Dodatkowo musimy zdecydować czy chcemy dom z piwnicą (właściwy wybór na działce ze spadkiem terenu) lub z garażem (poszukiwane są też projekty z podwójnymi garażami). Na koniec warto pomyśleć jak będzie wyglądał nasz dom w otoczeniu już istniejącej zabudowy. Na pewno duża dysproporcja pomiędzy sąsiadującymi domami nie wypada korzystnie dla żadnego z nich.

3. Jaka jest optymalna wielkość domu?

Wymagania stawiane projektom, jeśli chodzi o wielkość domu, są często ze sobą sprzeczne. Nie jest możliwe, by dom o powierzchni 100 m2 posiadał duży salon i obszerną kuchnię ze spiżarnią, jadalnię z dużym stołem, trzy lub cztery wygodne sypialnie z garderobami, duże łazienki, pokój gościnny lub gabinet i część gospodarczą z garażem. 

Najpopularniejszymi projektami domów są więc te o powierzchni 130-150 m2. Jest to optymalna powierzchnia dla cztero- pięcioosobowej rodziny. Pomieszczenia nie są zbyt małe, a relacje między nimi najbardziej odpowiednie. Decydując jaki standard będzie odpowiedni dla naszej rodziny musimy balansować pomiędzy ceną za 1 m2 a funkcjonalnością.

4. Funkcjonalny dom, czyli jaki?

Przestrzeń domu dzielona jest zwykle na dwie główne strefy: dzienną, w której rodzina i goście przebywają wspólnie, i nocną, składającą się m. in. z pokoi sypialnych. O funkcjonalnym domu można mówić wtedy, gdy te dwie strefy, odpowiednio zorientowane względem stron świata, są ze sobą harmonijnie połączone i pozwalają na wygodne użytkowanie domu. O wygodzie decyduje zarówno powierzchnia, odpowiednie oświetlenie jak i właściwe powiązanie pomieszczeń ze sobą. 

Nie można zapomnieć o strefie gospodarczej (składającej się m. in. z garażu, kotłowni, pralni, itp.), mało widocznej dla gości, ale ważnej dla mieszkańców, którzy muszą mieć miejsce na wiele przedmiotów potrzebnych do do rekreacji czy też utrzymania ogrodu. 

Myślenie o funkcjonalności zaczyna się jeszcze przed progiem domu. Strefa wejściowa, w naszym klimacie bezwzględnie osłonięta, dawać powinna ochronę przed opadami (na zewnątrz) i miejsce na zostawienie wierzchniej garderoby (w przedsionku).

Często wybierając projekt skupiamy się na jego części dziennej. Odpowiednia powierzchnia jest ważna, ale oprócz tego salon powinien być ustawny, żebyśmy mogli umeblować go według naszych potrzeb. Może być oczywiście otwarty i połączony z jadalnią (a jadalnia z kuchnią) – takie rozwiązania są obecnie dominujące, jako najbardziej funkcjonalne. Kominek i wygodne wyjście na obszerny taras są równie pożądane. 

Kuchnia jest ważnym miejscem nie tylko dla Pani domu. O tym, czy będzie otwarta (połączona z jadalnią lub oddzielona drzwiami) często możemy zadecydować później. Wiele projektów daje taką możliwość. 

Część sypialna jest sprawą bardzo indywidualną i w pierwszym odruchu często pomijamy jej rozplanowanie, tymczasem w sypialni spędzamy sporą część życia. Tak jak w przypadku części dziennej, także i tutaj istotne jest czy pokoje są ustawne.

Dobrą tradycją Archi-Projekt jest to, że pokazujemy aranżację wnętrz każdego pomieszczenia. Mimo, że przeglądanie projektów w katalogach czasem trwa bardzo długo, może nas jednak czegoś nauczyć. Własne wyobrażenie o domu można skonfrontować z wieloma propozycjami architektów.

5. Ładny dom – pamiętajmy o proporcjach

Czy ten dom jest ładny? To chyba najtrudniejsze do zdefiniowania pojęcie związane z wyborem projektu domu. Bo z jednej strony o gustach się nie dyskutuje, ale z drugiej strony mamy przecież kanony piękna i dziedziny naszego życia (jak choćby moda), w których opieramy się na opiniach ekspertów. To, co często nas tak zachwyca w zabytkowych budynkach, wiele osób lekceważy, budując własny dom. To “coś” to odpowiednie proporcje. 

Dobry architekt ma wyczucie estetyczne proporcji budynku. To kwestia zarówno predyspozycji wewnętrznych, jak i wykształcenia. Warto zaufać architektowi i po wybraniu projektu, który nam się podoba, nie „ulepszać” go w trakcie realizacji. Wtedy efekt będzie taki jak na obrazku w katalogu. Lepiej poświęcić więcej czasu na wybór odpowiedniego projektu, niż zmieniać coś na budowie. Czasem drobna zmiana może zupełnie zaburzyć proporcje budynku. A jeśli już wprowadzamy zmiany, róbmy to pod fachowym okiem architekta.

6. A co z trwałością domu?

Ilość dostępnych obecnie technologii i materiałów jest bardzo duża. Nam, jako przyszłym inwestorom, pozostaje czytać pisma fachowe i poszukać kogoś, kto rozwieje wszystkie wątpliwości. 

Czasem jest to inżynier, czy technik, ktoś komu możemy zaufać i kto może pochwalić się dokonaniami zawodowymi. On pomoże nam wybrać technologię najlepiej dopasowaną do warunków miejscowych, zarówno pod względem trwałości jak i ekonomii. Pytania można też kierować do doradców technicznych. W projektach gotowych zawarte są określone rozwiązania materiałowe, ale w ramach adaptacji projektu można je zamienić na inne. 

Archi-projekt od początku stosuje wypróbowane rozwiązania techniczne, a także nowoczesne materiały budowlane sprawdzonych producentów, co pozwala na budowę domów trwałych, ekonomicznych i nowoczesnych. Potwierdzają to liczne udane realizacje projektów domów w wielu regionach kraju.

Życzymy dokonania trafnego wyboru swojego własnego, wymarzonego domu. Mamy nadzieję, że będzie to ten jedyny „Nasz własny dom” –  wymyślony i zaprojektowany przez nas, a przez Państwa wybrany i wybudowany na długie lata szczęśliwego życia.